Odlazak crvenog Napoleona: poslednji iz garde revolucionara
Slika: Ricardo Stucker.
8. oktobar 2013.
Hanoj/ Vijetnam (Beta-AP) - General Vo Ngujen Đap, bio je poslednji iz stare garde revolucionara, briljantan i nemilosrdan komandant koji je slabo naoružane Vijetnamce poveo u pobede, prvo protiv Francuza a zatim i protiv Amerikanaca, ocenjuje Asošiejted preš (AP). Đap, jedan od najvećih vojnih stratega 20. veka, koji je preminuo u petak u 103 godini, bio je najcenjenija ličnost u Vijetnamu odmah posle predsednika Ho Ši Mina, a po rečima neimenovanog službenika vlade i osobe bliske Đapu, preminuo je u vojnoj bolnici u Hanoju.
Poznat kao „Crveni Napoleon“, Đap je 1954. godine komandovao gerilskim odredima koji su nosili sandale napravljene od automobilskih guma i vukli artiljeriju deo po deo preko planina kako bi okružili i uništili francusku vojsku u mestu Dijen Bijen Fu.
Pobeda, koja je bila malo verovatna, a koja se i dalje izučava u vojnim školama, dovela je do nezavisnosti Vijetnama i ubrzala slom kolonijalizma u Indokini i šire.
Đap je potom 1975. godine porazio južnovijetnamsku vladu koju su podržavale SAD, ujedinivši tako zemlju koja je do tada bila podeljena na jednu komunističku i drugu nekomunističke zemlju.
Ostaće upamćen i po tome što je redovno prihvatao teške gubitke u borbi kako bi ostvario svoje ciljeve.
„Nijedan drugi rat za oslobođenje nije bio tako žestok niti je izazvao toliko žrtava kao ovaj rat“, rekao je Đap 2005. godine za AP, u jednom od njegovih poslednjih intervjua za strane medije povodom 30 godišnjice pada bivšeg južnovijetnamskog prestonice, Sajgona.
„Ali mi smo se i dalje borili jer za Vijetnam ništa nije bilo dragocenije od nezavisnosti i slobode“, rekao je on tada, ponavljajući čuveni citat Ho Ši Mina.
Đap je bio bistroga uma i upućen u aktuelna dešavanja sve dok nije smešten u bolnicu. U svojim devedesetim godinama on je primao svetske lidere u svojoj kući u Hanoju.
Uprkos tome što je u Vijetnamu bio široko poštovan, Đapa nisu voleli milioni juznovijetnamaca koji su se borili na strani američkih trupa i napustili svoju zemlju nakon rata, uključujući mnoge izbegle antikomuniste koji su se naselili u SAD-u.
Đap je bio poznat po svom vatrenom temperamentu i nemilosrdnoj strategiji, ali i po tome što je bio kicoš, navodi AP i podseća na fotografije na kojima smotru svojih trupa on obavlja u belom odelu i kravati, za razliku od Ho Ši Mina koji je bio u šorcu i sandalama.
Istoričar Stenli Karnou, koji je intervjuisao Đapa u Hanoju 1990. godine, citirao je Đapa: „Mi nismo bili dovoljno jaki da isteramo pola miliona američkih trupa, ali to nije bio naš cilj. Naša namera bila je da slomimo volju američke vlade da nastavi rat“.
Đap je bio u toku sa svetskim dešavanjima i 2004. godine uputio je savet američkim trupama u Iraku poručivši: „Bilo koja sila koja pokušava da nametne svoju volju ostalim nacijama sigurno će se suočiti sa neuspehom“.
Kasnije podržavao je otopljavanje odnosa između Vijetnama i SAD, koji su obnovili saradnju 1995. godine postavši bliski trgovinski partneri.
„Prošlost možemo ostaviti iza sebe, ali ne možemo je potpuno zaboraviti“, rekao je Đap 2000. godine .
