Викиновости:Izabrane godišnjice/Septembar

1598. - Umire Filip II, napuljski kralj.
1788. - Njujork se proglašava prvom federalnom prestonicom SAD. Grad osnovaju 1626. holandski doseljenici i nazivaju ga Novi Amsterdam.
1819. - Rađa se Klara Šuman (na slici), nemačka pijanistkinja.
1922. - U Al Aziziji, Libija izmerena najviša temperatura vazduha u hladu - 58 stepeni Celzijusa.
1955. - SSSR i Zapadna Nemačka uspostavili su diplomatske odnose.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

14. septembar:

1321. - Umire Dante Aligijeri (na slici), italijanski pesnik.
1812. - Francuske trupe pod Napoleonom Bonapartom ulaze u Moskvu.
1852. - Rađa se Simo Matavulj, srpski pisac.
1939. - Helikopter „VS-300“ ruskog konstruktora Igora Ivanoviča Sikorskog, koji je emigrirao u SAD, izvodi prvi uspešan let.
1975. - U Amsterdamu jedan nezaposlen učitelj nožem iseca „Noćnu stražu“, jednu od najcenjenijih Rembrantovih slika.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

15. septembar:

1776. - Tokom Američkog rata za nezavisnost britanske trupe pod komandom generala Vilijama Haua zauzimaju Njujork.
1890. - Rađa se Agata Kristi, engleska književnica. (†1976.)
1915. - Umire Isidor Bajić, srpski kompozitor.
1949. - Konrad Adenauer (na slici) postaje prvi predsednik Zapadne Nemačke, a Teodor Hojs prvi predsednik republike.
1972. - Španija i Sovjetski Savez potpisuju ugovor o trgovini, prvi ugovor dve zemlje od okončanja Španskog građanskog rata.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

16. septembar:

1387. – Rađa se Henri V, engleski kralj.
1966. – Izvođenjem opere Samjuela Barbera „Antonije i Kleopatra“ otvara se nova zgrada Metropoliten opere u Linkolnovom centru u Njujorku.
1977. – Umire Marija Kalas, grčka operska pevačica.
1978. – U Iranu gine 25.000 ljudi u zemljotresu jačine između 7,5 i 7,9 stepeni Rihterove skale.
2001. – Kinu nakon 15 godina pregovora primaju u Svetsku trgovinsku organizaciju.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

17. septembar:

879 – Rađa se Karlo III Prosti, francuski kralj († 929.)

1931 – Kompanija RCA Viktorр predstavlja prvu long-plej gramofonsku ploču na 33 obrtaja u hotelu "Savoj" u Njujorku.
1665 – U Londonu izbija epidemija kuge u kojoj je umrlo oko 70.000 ljudi.
1994 – Umire britanski filozof austrijskog porekla Karl Rajmund Poper, jedan od najuticajnijih mislilaca XX veka.
2001 – Okružni sud u Beogradu obustavlja krivični postupak protiv čelnika zapadnih zemalja i NATO zbog agresije na Jugoslaviju 1999. Postupak obustavljen pošto je javni tužilac odustao od optužnice, a Vrhovni sud Srbije ukinuo presudu kojom su optuženi osuđeni na po 20 godina zatvora.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

18. septembar:

1739. - Potpisivanjem Beogradskog mira okončava se rat između Austrije i Turske, započet 1736. Austrija se potiskuje sa Balkana, a Turska vraća na Dunav i Savu.
1810. - U Čileu počinje ustanak protiv španske kolonijalne vlasti.
1905. - Rađa švedska filmska glumica Greta Luiza Gustafson, poznata kao Greta Garbo (na slici).
1970. - Umire Džimi Hendriks, američki pevač i gitarista.
1989. - Nakon 22 godine prekida, Izrael i Mađarska obnavljaju diplomatske odnose.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

19. septembar:

1814 – U Požeškoj nahiji izbija Hadži-Prodanova buna.
1922 – Rađa se Emil Zatopek, čehoslovački atletičar i najpoznatiji maratonac. Osvojio je zlatnu Olimpijsku medalju u maratonu 1952. godine.
1955 – Argentinski predsednik Huan Domingo Peron svrgnut je u vojnom puču, nakon deset godina vlasti.
1985 – U glavnom gradu Meksika Sijudad Meksiku. i okolini u zemljotresu gine oko 12.000, a povređeno je oko 40.000 ljudi.

1992 – Savet bezbednosti UN usvaja Rezoluciju o isključenju Jugoslavije iz rada Generalne skupštine i osporio njeno pravo da u UN nasledi SFRJ.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

20. septembar:

1863. - Preminuo je nemački filolog i pisac Jakob Grim.
1934. - Rođena je italijanska filmska glumica Sofija Šikolone, poznata kao Sofija Loren.
1945. - Sveindijski kongres i njegovi lideri Mahatma Gandi (na slici) i Pandit Nehru odbacili britanski predlog o samoupravi i zatražili punu nezavisnost Indije.
1960. - Trinaest afričkih država koje su stekle nezavisnost i bivša britanska kolonija Kipar primljeni u UN.
1990. - Parlamenti Istočne i Zapadne Nemačke potvrdili ugovor o ujedinjenju dve države.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

21. septembar:

1846. - Rađa se Svetozar Marković, srpski političar i pisac.
1860. - Umire Artur Šopenhauer (na slici), nemački filozof.
1949. - U Kini se formira Centralna narodna vlada na čelu sa Mao Cedungom, koji je 1. oktobra proglašava Narodnu Republiku Kinu.
1964. - Malta postaje nezavisna posle 164 godine britanske vladavine.
1999. - Na Tajvanu u zemljotresu gine više od 2.100 ljudi, a biva ranjeno oko 8.700.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

22. septembar:

1791 – Rađa se Majkl Faradej, engleski fizičar i hemičar.
1862 – Predsednik SAD Abraham Linkoln objavljuje dekret prema kom svi američki robovi postaju slobodni građani 1. januara 1863.
1882 – Umire Katarina Ivanović, srpska slikarka.
1923 – U Ljubljani održava se skupština feminističkih društava Kraljevine Jugoslavije na kojoj se osniva Feministička alijansa.
1955 – U Velikoj Britaniji počinje da radi komercijalna televizija. Prvi plaćen oglas je reklama za pastu za zube.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

23. septembar:

63. pne. – Rađa se Oktavijan Avgust, prvi rimski car.
1846 – Nemački astronom Johan Gotfrid Gale otkriva planetu Neptun.

1866 – Srpski knez Mihailo Obrenović i crnogorski knez Nikola I Petrović zaključuju ugovor o zajedničkoj borbi za oslobođenje od Turaka i ujedinjenje srpskih zemalja.
1893 – U Beogradu se stavlja u pogon prva javna električna centrala u Srbiji.
1939 – Umire Zigmund Frojd, austrijski psihijatar i osnivač psihoanalize.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

24. septembar:

1227 – Umire prvi srpski kralj, Stefan Nemanjić Prvovenčani.

1868 – U Subotici se osniva Gradska muzička škola, prva muzička škola na području današnje Srbije.
1921 – Rađa se Zuko Džumhur, putopisac, slikar i karikaturista.
1948 – Osniva se kompanija Honda.
1988 – Na Olimpijskim igrama u Seulu, dopingovani kanađanin Ben Džonson pobeđuje u sprintu na 100 m i time prouzrokuje sportski skandal.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

25. septembar:

1345. - Posle tri godine bezuspešnih pokušaja, srpski car Dušan osvaja Ser, čime dolazi u posed puteva koji su vodili u Trakiju i ka poluostrvu Halkidiki, gde se nalazi Sveta Gora.
1493. - Kristifor Kolumbo isplovljava iz luke Kadiz na drugo putovanje u Novi svet, koji otkriva 1492.
1866. - Rađa se Tomas Hant Morgan (na slici), američki biolog i genetičar.
1970. - Umire Erih Marija Remark, nemački pisac.
2005. - Grčka postaje prvak Evrope u Beogradu, postavši tako prva zemlja koja je istovremeno prvak starog kontinenta u fudbalu i košarci.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

26. septembar:

1826. - Rađa se Ljubomir Nenadović, srpski pisac.
1860. - Umire Miloš Obrenović (na slici), knez Srbije, vođa Drugog srpskog ustanka.
1960. - Kubanski predsednik Fidel Kastro održava najduži govor u istoriji UN. Govor je trajao čak 4 časa i 29 minuta.
1980. - U Minhenu na festivalu piva u eksploziji podmetnute bombe umire 13, a povređuje više od 200 osoba.
2001. - Belgija predaje Međunarodnom sudu za Ruandu bivšeg ruandskog ministra za finansije Emanuela Ndindabahizija, optuženog za umešanost u genocid.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

27. septembar:

1825. - Prvom u svetu javnom železničkom prugom, Darlington-Stokton, u severoistočnoj Engleskoj, kreće voz sa prvom parnom lokomotivom, kojom upravlja njen konstruktor Džordž Stivenson (na slici).
1902. - Rađa se srpski pisac i pozorišni kritičar Milan Dedinac.
1917. - Umire Edgar Dega, francuski slikar, grafičar i vajar.
1996. - Snage fundamentalističkog islamskog pokreta Talibana zauzimaju glavni grad Avganistana, Kabul, i vešaju bivšeg šefa države Nadžibulaha.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

28. septembar:

1066. - Normanski vojvoda Vilijam, kasnije engleski kralj Vilijam I Osvajač (na slici), iskrcava se s vojskom kod Pevensija u južnoj engleskoj pokrajini Saseks i počinje osvajanje Engleske.
1833. - Rađa se Vladimir Jovanović, srpski političar.
1914. - Umire Stevan Stojanović Mokranjac, srpski kompozitor i muzički pedagog.
1994. - U nevremenu u Baltičkom moru u blizini finske obale tone feribot „Estonija“. U toj najvećoj mirnodopskoj pomorskoj nesreći u Evropi gine više od 900 osoba.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

29. septembar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

30. septembar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

Januar - Februar - Mart - April - Maj - Jun - Jul - Avgust - Septembar - Oktobar - Novembar - Decembar
Kriterijumi za izbor godišnjica